تبیین تاب‌آوری اجتماعی در برابر پاندمی کووید 19 با تأکید بر سلامت شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)

شیوع پاندمی کووید19 در سال ۲۰۱۹ و بیماری ناشی از آن، زندگی در سراسرجهان را مختل کرده است. درواقع، کووید 19، به‌عنوان یک بیماری همه‌گیر، منجر به شیوع درد و رنج و مرگ انسان‌ها شده که نه‌تنها سلامت عمومی و امنیت سلامت، بلکه به‌طورکلی ثبات و رفاه اجتماعی در سطوح محلی، ملی یا جهانی را تهدید کرده است. این پاندمی تقریباً تمام بخش‌های جامعه شهری را تحت تأثیر قرار داده و در حال تغییر جهان، حتی در مقابل پس‌زمینه دیگر درگیری‌ها و رقابت‌ها، در داخل و در سراسر کشورها و جوامع است. بااین‌حال، پاندمی کووید 19 به‌طور نامتناسبی افراد و گروه‌های خاصی را تحت تأثیر قرارداده‌است که به‌طور خاص توسط عواملی مانند طبقه، جنسیت، معلولیت، سن، تراکم، میزان تحصیلات، نوع شغل، جابجایی و بی‌خانمانی و وضعیت مهاجرت شناسایی شده‌اند، در میان دیگر عواملی که اختلافات و نابرابری‌های طولانی‌مدت نه‌تنها در بهداشت و درمان بلکه در جامعه را منعکس می‌کنند. در همین راستا کووید 19 عدم تعادل در توزیع قدرت و منابع نسبت به تقسیم فن‌آوری و دانش، اختلالات زنجیره تأمین غذا، و نابرابری‌های جمعیتی و روستایی - شهری در دسترسی و ظرفیت‌های مراقبت بهداشتی و منابع کلی را برجسته کرده است. روی هم رفته، این شرایط پرسش‌هایی از عدالت اجتماعی به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده اساسی سلامت و تاب‌آوری اجتماعی را تشکیل می‌دهند. ظهور پاندمی کووید 19، باعث تشدید نابرابری‌های ناشی ار آن بلاخص اجتماعی و بی‌عدالتی شده است که به‌ویژه توسط اقشار آسیب‌پذیر و محروم جامعه تحمل می‌شود که برآیند این پاندمی به‌طورکلی تهدیدات جدی برای رفاه هستند. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که شیوع پاندمی کووید 19 بیشتر سکونتگاه‌های غیر‌رسمی شهر زنجان را تحت تأثیر قرار داده است که عواملی از قبیل سن، تراکم جمعیت، نرخ بیکار، نرخ اشتغال، بیماری‌های زمینه‌ای، تعداد نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی، با سوادی، نسبت جنسی بیشتر بر این شیوع دامن زده است و نتایج حاصل از روش معادلات ساختاری نشان می¬دهد که متغیرهای مستقل پژوهش حاضر دانش، مهارت و آگاهی اجتماعی، قابلیت و دسترسی به خدمات اجتماعی، حمایت اجتماعی، فرآیندها و برنامه¬های اجتماعی، جرم و امنیت اجتماعی، اقتصادی – اجتماعی، انسجام اجتماعی و شبکه اجتماعی به ترتیب بر متغیر مستقل پژوهش (سلامت شهری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است.